W 1946 roku Edgar Dale wprowadził koncepcję Cone of Experience, nazywaną piramidą zapamiętywanie, Jest to intuicyjny model, który pierwotnie nie zawierał liczb/procentów. Model ten mówi, że najwięcej zapamiętujemy, gdy uczmy innych, gdy wykonujemy jakieś działania w praktyce i gdy możemy o tym wspólnie porozmawiać.
Kiedy dobrze zapamiętujemy :
- Zapamiętujemy lepiej, jeśli powtarzamy materiał ze zrozumieniem (zrozumienie).
- Zapamiętujemy lepiej, gdy podejmujemy naukę częściej i przyswajamy materiał mniejszymi porcjami (rozłożenie nauki w czasie).
- Zapamiętujemy lepiej, recytując na głos (uczenie się na głos).
- Zapamiętujemy lepiej, gdy ilość powtórzeń jest większa niż konieczna do nauczenia się materiału (utrwalanie).
- Zapamiętujemy lepiej, powtarzając raczej całości niż części (zasada całości).
- Zapamiętujemy lepiej, gdy powiemy sobie, że możemy (zaufanie we własne możliwości).
- Przypominamy sobie łatwiej w warunkach analogicznych do tych, w jakich się uczyliśmy (reintegracja).
- Pamiętamy lepiej zadania nie dokończone niż dokończone tzw. efekt Zeigarnik. Zasada ta nie sprawdza się, gdy obawiamy się porażki lub bardzo zależy nam na sukcesie; wówczas pamiętamy lepiej zadania dokończone niż nie dokończone.
- Pamiętamy lepiej to, co kontrastuje z tłem (Efekt von Restoffa).
- Zapamiętujemy lepiej, gdy unikamy zakłóceń w nauce.
[1] Smolińska J, Szychowski Ł, Techniki efektywnego uczenia się, Elitmat,2011 Kraków
AKTYWNE POWTÓRKI
Powtarzanie materiału może odbywać się w różnoraki sposób:
- – ponowne czytanie tekstu
- – wertowanie książek
- – oglądanie
- – słuchanie
- – oglądanie i słuchanie
- – wspólna praca
- – samodzielna praca wykonywanie zadań, szukanie odpowiedzi na zadane pytania, próba wyjaśnienia omawianego pojęcia.) Dzięki tej formie powtórek zapamiętujemy aż 80% materiału.
Tony Buzan proponuje inną formę powtórek,
których najważniejszą cechą jest systematyczność[1]
- Pierwsza, po godzinnej sesji nauki, czyli po lekcji, powinna trwać od 5 do 15 minut to zapewni utrwalenie wiedzy do następnego dnia.
- Druga powtórka powinna nastąpić następnego dnia (zaleca się po 24 godz.) i trwać 2-4 minuty. Ona powinna zapewnić utrzymanie wiedzy przez kolejny tydzień.
- Po tygodniu robimy trzecią, 2-minutową powtórkę.
- Czwartą po miesiącu. W ten sposób wiedza zostanie dołączona do pamięci trwałej.[2]
Dobra powtórka to tak, która ma aktywną formę i mobilizuje nas do myślenia, wywoływania skojarzeń. Celem powtórki powinna być uporządkowanie i usystematyzowanie treści.
[1] Buzan T., 2003 B, Rusz głową. Wydawnictwo Ravi, Łódź
[2] Dudley, 1994, Jak podwoić skuteczność uczenia się. Techniki sprawnego zapamiętywania i przywoływania informacji. Wydawnictwo Medium, Warszawa